Türk Devletleri Teşkilatı 9’uncu Zirvesi, Özbekistan’ın Semerkant kentinde yapılacak.
Türk Devletleri Teşkilatı (TDT) 9’uncu Zirvesi, bugün Özbekistan Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev’in mesken sahipliğinde Semerkant kentinde gerçekleştirilecek. Doruğa Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev ve Kırgızistan Cumhurbaşkanı Sadır Caparov katılacak. Türk Devletleri Teşkilatı Genel Sekreteri Baghdad Amreyev’in de yer alacağı zirveye eski Türkmenistan Devlet Başkanı ve Ulusal Konseyi Halk Maslahatı Başkanı Kurbankulu Berdimuhammedov ve Macaristan Başbakanı Viktor Orban’ın da katılması bekleniyor.
TDT tarafından yapılan yazılı açıklamaya nazaran, “Türk Medeniyeti için Yeni Dönem: Ortak Kalkınma ve Refaha Doğru” temasıyla düzenlenecek olan tepede önderlerin bir dizi kıymetli mevzuda kararlar alması, iktisat, ticaret, ulaştırma ve gümrük alanlarındaki TDT projelerine ait çeşitli mutabakatlar ve resmi evraklar imzalaması bekleniyor. TDT devir başkanlığının Türkiye’den Özbekistan’a geçeceği dorukta devlet liderleri, TDT idare atamaları da dahil olmak üzere bir dizi kararla birlikte Semerkant bildirisini imzalayacak. Tepede ayrıyeten Türk Yatırım Fonu’nun kurulmasına ilişkin anlaşmanın imzalanması bekleniyor.
Öte yandan Kırgızistan Cumhurbaşkanlığı Dış Politika Daire Başkanı Muratbek Azımbakiyev, zirvede Kırgızistan’ın Ankara Büyükelçisi Kubanıçbek Ömüraliyev’in TDT Genel Sekreterliği’ne atanmasına ait karar alınacağını açıkladı.
Türk devletleri ortasındaki işbirliğinin çatı kuruluşu
Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan ve Türkiye tarafından 3 Ekim 2009 tarihinde Türk Lisanı Konuşan Ülkeler İşbirliği Kurulu ismiyle kurulan örgüt, 2021’de İstanbul’da düzenlenen 8. tepede ismini Türk Devletleri Teşkilatı olarak değiştirmişti. TDT’nin 2011 Ekim ayında Kazakistan’ın Almatı kentinde “Ekonomik ve Ticari İşbirliği” temasıyla yapılan birinci tepesinde teşkilatın kurumsallaşmasına ait muahede ve tüzükler sonuçlandırılmış, üye ülkelerin iş etraflarını bir ortaya getirecek Türk İş Kurulu tesis edilmişti. Kırgızistan’ın 2012 Ağustos’ta mesken sahipliği yaptığı ikinci dorukta TDT’nin çatısı altında Kazakistan’ın başşehri Astana’da Uluslararası Türk Akademisi, Azerbaycan’ın başşehri Bakü’de Türk Kültür ve Mirası Vakfı kurulmuştu. TDT’nin 15 Ağustos 2013 tarihinde Azerbaycan’ın Gebele şehrinde “Ulaştırma” temasıyla gerçekleştirilen 3’üncü tepesinde Türk Devletleri dışişleri bakanlıkları ortasında işbirliği protokolü imzalanmıştı. Örgütün 4’üncü zirvesi 2014’te Bodrum’da “Turizm Alanında İşbirliği” temasıyla, 5’incisi de 2015 yılında “Medya ve Enformasyon Teknolojileri” temasıyla Astana’da yapılmıştı. TDT’nin Eylül 2018’de Kırgızistan’ın Çolpon Cet kentinde “Gençlik ve Spor” temasıyla yapılan altıncı tepesinde Macaristan’a örgüte gözlemci üye statüsü verilmişti. Bakü’de 2019 Ekim ayında “Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmelerin Desteklenmesi” temasıyla gerçekleştirilen 7’inci zirvede Özbekistan örgüte tam üye olarak katılmıştı. TDT’nin 12 Kasım 2021’de İstanbul’da “Dijital Çağda Yeşil Teknolojiler ve Akıllı Şehirler” temasıyla toplandığı tepede, Türkmenistan teşkilata gözlemci üye olarak katılmıştı. Bu dorukta ayrıyeten Türk Yatırım Fonu’nun kurulması ve teşkilatın orta ve uzun vadeli amaç ve görevlerini ortaya koyan Türk Dünyası 2040 Vizyon belgesi onaylanmıştı.
Türk devletleri arasındaki işbirliği mekanizmalarının çatı kuruluşu olarak kabul edilen TDT, Devlet Başkanları Konseyi, Dışişleri Bakanları Konseyi, Aksakallar Konseyi, Kıdemli Memurlar Komitesi ve merkezi İstanbul’da bulunan sekreterlikten oluşuyor. – SEMERKAND
